Ton Kas: 5 Leuke Feiten over grappenmaker Ton Kas
Ton Kas is een rasechte Amsterdammer. Hij is acteur, schrijver, regisseur én een grappenmaker. Zijn caberet shows zijn vaak politiek incorrect en seksistisch en zijn grappen komen rechtstreeks uit de volksbuurt.
Ton Kas is geboren als Antonius Johannes Kas op 20 februari 1959 in Amsterdam. Op de kleuterschool is Ton Kas al een entertainer, maar ook een jongen van de straat. Hij is rebels en ontdekt de wereld op zijn eigen manier. Na de middelbare school en vijftig bijbaantjes in één jaar is de maat vol. Ton Kas wil een andere weg in en kiest voor de toneelacademie.
De Nederlandse acteur, regisseur en scenarioschrijver, speelt vaak donkere figuren die niet helemaal passen in de samenleving. In 2008 is hij hiermee gestopt en gaat hij voor de ‘normalere’ rollen. Hij overweeg even om helemaal te stoppen met acteren omdat hij alleen maar voor dezelfde soort rollen werd gevraagd.
1. Kas & De Wolf
Tijdens zijn opleiding aan de Toneelschool Amsterdaam leerde Ton Kas, Willem de Wolf kennen. Samen richtten ze in 1984 het gezelschap Kas & De Wolf op om ‘antitheater’ te maken. Vernieuwing was hun voornemen. Als botsing. Als overval. Vernieuwen om aandacht te trekken, om af te wijken. Vernieuwen om te vernieuwen. In een opiniestuk schrijft De Wolf: “Ik herinner me dat Ton en ik elkaar eigenlijk bij elke bijeenkomst, elke repetitie opnieuw naar ‘een stunt’ vroegen. Die hoefde zich niet organisch uit het werkproces aan te dienen. Nee, die kon gewoon stante pede uit het niets worden bedacht. De rest van de voorstelling werd daar dan min of meer omheen gebouwd.”
Twintig jaar lang bewegen zij zich in de theaterwereld met hun eigen gezelschap. et gezelschap hield op te bestaan toen het geen structurele subsidie meer ontving. In 2002 wonnen zij de VSCD-Mimeprijs voor hun voorstelling Ons soort mensen.
“Kas & de Wolf is ongetwijfeld de meest gedurfde periode in mijn werk als theatermaker geweest, waarin ik waarschijnlijk de beste, geestigste en meest extremistische voorstellingen heb gemaakt. Een samenwerking die intens, fundamenteel en ingrijpend voor mij is geweest”, vertelt De Wolf.
2. Geen esthetiek
Ton Kas is een man die niet houdt van esthetiek. In zijn vele shows zegt hij gewoon waar het op staat, zonder dubbele lagen. Zijn humor is gewoon rechttoe rechtaan en lijkt soms net uit de kroeg of van de camping te komen. Ook zijn decor voor zijn show zijn aan de lege kant. Soms staat er alleen een witte kruk, de andere keer een denneboom (zonder functie) en af en toe staan er wat biertjes. Terwijl hij op het podium staat vertelt hij over de sores die hij meemaakt in zijn leven. Deze gaan vooral over zijn vrouw Christine en dan voornamelijk over hun uitgebluste seksleven. Een ander veel voorkomend onderwerp in zijn shows zijn buren waar hij ruzie mee heeft.
3. Ook acteur
Naast cabaretier, is Kas ook bekend als acteur. Hij speelde de hoofdrol in het drama Matterhorn, was te zien in De ontmaagding van Eva van End, maar speelde ook in de komedieserie T schaep met de 5 pooten. Voor zijn bijrol in het drama Jongens won hij een paar jaar geleden een Gouden Kalf. In 2004 en 2005 was hij te zien in een aantal TV-commercials van het brillenmerk Pearle. Vanaf 2014 tot 2016 sprak Kas voor de Mona-reclames de stem van Jacques in.
Andere films van de caberetier zijn:
- Vet Hard (2005)
- Gewoon Hans (2009)
- Lek (2000)
- De televisieserie Hertenkamp (1998)
- TV7 (2002)
- ’t Vrije Schaep (2009) & ’t Spaanse Schaep (2010)
Maar in het theater staan vindt hij erg fijn. Zo vertelt hij tegen nu.nl: “Die vrijheid vind ik heel fijn. Ik wandel onbevangen het toneel op. Ik heb wel een tekst in mijn hoofd, maar verder ligt er helemaal niks vast. Er is meer wisselwerking ook met het publiek, dan wanneer je met een gezelschap in een strak geregisseerd stuk staat. Ik doe precies waar ik zin in heb of waar de situatie om vraagt en hoef met niemand rekening te houden.”
4. Meerdere prijzen
Ton Kas sleepte voor zowel zijn theatervoorstellingen als zijn rollen in films en series verschillende prijzen in de wacht.
- 2002: VSCD – samen met Willem de Wolf voor de productie Ons soort mensen
- 2004: VSCD-Mimeprijs – samen met Marcel Musters voor FOOD COMA
- 2008: Gouden Kalf (beste mannelijke bijrol) – Vox populi
- 2009: Zilveren Nipkowschrijf – ’t vrije Schaep
- 2009: PTa trofee voor Dwarse Denkers
- 2009: VSCD-Mimeprijs – voor zijn rol in Brigadier Fub, of het eeuwig menselijke van theatergroep Carver
- 2014: Gouden Kalf (beste mannelijke bijrol) – Jongens
5. Schrijver
Voor het Ro Theater schreef hij de tekst voor de voorstelling Soul (2005) en was hij betrokken bij de theaterproductie van Dogville (2006/2007), waarvoor hij de tekstredactie op zich nam en waarin hij te zien was als de Verteller. In 2013 produceerde en speelde Kas de solotheatervoorstelling De Eerste Klootviool, waarin hij in een aaneenschakeling van moppen een biografie in de ik-vorm vertelde. In 2015 volgde zijn tweede voorstelling JABROER en in 2017 de derde voorstelling Kakmaker.
De grappen van Kas zijn vaak zwart. Hij wil meelijwekkende tragiek gebruiken als basis voor zijn grappen en slaagt daarin als geen ander. Ton Kas is de aangewezen persoon om zalen te vullen met schatergelach. Over kakmaker zei hij tegen het AD: ,,Wie geen gevoel voor understatement bezit, heeft een zware dobber aan die vuiligheid die ik debiteer.”
